Feiten & Fabels

Er bestaat geen: spaarstand! Reminder: De Westerse populatie is niet uniek! Nou ja, misschien een beetje. Althans, dat denken sommigen. Er bestaat niet zoiets is als een spaarstand. Te weinig eten betekent per definitie dat je massa verliest, aangezien je energie niet uit het niets tevoorschijn kunt toveren. Daar hebben we onze energieopslag in de vorm van vet voor. Mensen in hongersnood willen onze Westerse evolutionaire spaarstand ook wel hebben. Maar helaas. Deze hebben wij natuurlijk ook niet. Wij hebben simpelweg het probleem dat we voeding nog regelmatig onderschatten, dat voedings apps echt niet zo gebruiksvriendelijk zijn en dat we simpelweg minder actief zijn dan dat we denken te zijn. Wanneer een fitnessprofessional / dokter / health guru / hormoonhippie jou dus vertelt dat je te weinig eet en daarom niet afvalt, dan moet je gewoon vragen waarom wij afwijken van de rest van de mensheid.

Verzadigd vet verhoogt de kans op hart- en vaatziekten. Verzadigd vet kan het slechte LDL-cholesterol in je bloed laten stijgen, waardoor je bloedvaten kunnen worden vernauwd en verstopt kunnen raken. Roomboter is verzadigd vet!

Je kunt in gewicht aankomen in een tekort door het vasthouden van vocht. Maar dan gaat het om een paar kilo en niet om 10

Soja is NIET kankerverwekkend: het stofje fyto-oestrogeen zorgt namelijk voor bescherming tegen kanker en hart- en vaatziekten.

Overgewicht heeft een aanzienlijke invloed op hormonen en kan leiden tot verstoringen in verschillende hormonale systemen in het lichaam. Hier zijn enkele van de belangrijkste hormonale veranderingen die geassocieerd zijn met overgewicht:

1. Insuline: Insulineresistentie: Bij overgewicht, vooral wanneer er veel vetophoping rond de buik zit, kan het lichaam minder gevoelig worden voor insuline. Dit leidt tot een verhoogde insulineproductie door de alvleesklier, wat uiteindelijk kan bijdragen aan de ontwikkeling van type 2 diabetes. Hoge insulinespiegels dragen ook bij aan vetopslag en maken het moeilijker om gewicht te verliezen.

2. Leptine: Leptineresistentie: Leptine is een hormoon dat wordt geproduceerd door vetcellen en normaal gesproken het gevoel van verzadiging reguleert. Bij mensen met overgewicht is er vaak sprake van hoge leptinespiegels, maar het lichaam reageert hier minder goed op, wat resulteert in een verminderde verzadiging en overeten.

3. Cortisol: Overgewicht, vooral door stress, kan leiden tot verhoogde cortisolspiegels (het stresshormoon). Chronisch hoge cortisolwaarden dragen bij aan de opslag van buikvet en kunnen hormonale balans verder verstoren, zoals het verminderen van de gevoeligheid voor insuline.

4. Oestrogeen: Vetcellen produceren oestrogeen. Bij overgewicht is er dus vaak een overschot aan oestrogeen, wat zowel bij mannen als vrouwen hormonale problemen kan veroorzaken. Bij vrouwen kan dit leiden tot onregelmatige menstruatiecycli en problemen met de vruchtbaarheid. Bij mannen kan een hoog oestrogeenniveau bijdragen aan een verminderd testosteron en symptomen zoals borstvorming (gynaecomastie).

5. Testosteron: Verlaagd testosteron: Bij mannen met overgewicht, vooral met veel buikvet, dalen de testosteronspiegels. Dit kan leiden tot een verminderd libido, verminderde spiermassa en een toename van vetopslag.

6. Ghreline: Ghreline, ook wel het “hongerhormoon” genoemd, reguleert de eetlust. Mensen met overgewicht hebben vaak verstoorde ghrelinespiegels, wat de hongergevoelens verhoogt, zelfs na een maaltijd.

7. Schildklierhormonen: Overgewicht kan soms verband houden met een trage schildklierfunctie (hypothyreoïdie), wat leidt tot een vertraagd metabolisme en verdere gewichtstoename. De relatie is echter complex, omdat hypothyreoïdie zowel een oorzaak als een gevolg kan zijn van gewichtstoename.

Samengevat: Overgewicht kan leiden tot complexe hormonale verstoringen, die elkaar wederzijds kunnen versterken. Dit maakt het moeilijker om af te vallen en verhoogt het risico op aandoeningen zoals diabetes, hartziekten, en hormonale disbalans, wat de gezondheid op de lange termijn kan beïnvloeden.

Nee, je wordt niet specifiek dik van eten na 20:00 uur. Gewichtstoename wordt veroorzaakt door het totale aantal calorieën dat je gedurende de dag binnenkrijgt, in verhouding tot hoeveel je verbrandt. Als je meer calorieën eet dan je lichaam nodig heeft, kom je aan, ongeacht het tijdstip waarop je eet.

Eten later op de avond kan echter bij sommige mensen wel leiden tot keuzes van calorierijk voedsel (snacks, fastfood), en omdat je dan minder actief bent, kan het moeilijker zijn om die calorieën te verbranden. Maar het tijdstip op zich is geen directe oorzaak van gewichtstoename.

Keltisch zout: Hier over wordt continu geroepen dat er allerhande gezondheidsvoordelen aan zouden zitten. Hiervoor is geen bewijs, het enige wat wordt aangedragen is dat er meer mineralen in zitten dan in normaal zout. Deze zitten er echter in dusdanig kleine hoeveelheden in dat het nogal potsierlijk is al die claims daaraan op te hangen. En dat terwijl de gemiddelde Nederlander meer zout eet dan gezond is voor je nieren!

E-nummers: Dit zijn codes voor conserveermiddelen, smaakversterkers en kleurstoffen die in de Europese Unie zijn toegestaan om aan eten toe te voegen. Deze zouden chemisch zijn, en onnatuurlijk. Maar E-nummers ansich zijn helemaal niet ongezond bij normale inname en ook uitvoerig getest. Er zijn natuurlijk uitzonderingen bij overgevoeligheid. Daarbij beseffen mensen niet dat E- nummers ook prima natuurlijk kunnen zijn. E300 is bijvoorbeeld vitamine C (ascorbinezuur), E948 is zuurstof en E100 is kurkuma. Denken dat E-nummers ongezond zijn omdat ze onnatuurlijk zijn, is dus een verkeerde conclusie op basis van een verkeerde aanname.

Rauwe melk: gepasteuriseerde melk zou zogenaamd minder gezond zijn, omdat er allerlei enzymen zijn gestorven in het pasteurisatieproces. Maar in de praktijk zijn de gezondheidsvoordelen echter niet de moeite waard om daadwerkelijk rauwe melk te verkiezen boven gepasteuriseerde. Helemaal niet als je bedenkt dat melk natuurlijk met goede reden wordt gepasteuriseerd: mogelijke ziekteverwekkers doden, zoals salmonella, listeria of E. coli. Niet voor niets mag rauw melk niet verkocht worden.

Het lichaam kent qua calorieën geen verschil tussen “gezonde” en “slechte” suikers. Wel kan het lichaam “gezonde” suikers beter opnemen en verwerken. Maar 1 gram suiker blijft 4 calorieën.

In een calorietekort/ negatieve energiebalans val je af! Niks meer, niks minder. Je valt dus niet af omdat je: minder koolhydraten eet, meer eiwitten eet, aan het vasten bent of wat dan ook. Je valt af als je minder calorieën tot je neemt, dan je lichaam verbrandt (of andersom)

In een tekort maar val je niet af?

1. Onderschatten wat je echt binnenkrijgt
2. Energieverbruik overschatten.

Hormonen kunnen je vochthuishouding beïnvloeden, maar insuline of cortisol zorgen er niet voor dat je lichaam vetmassa aanmaakt zonder dat je in een overschot zit!

o Snelheid: een beginner kan ongeveer 0,5-1 kg per maand aankomen. Een sporter met iets meer ervaring kan ongeveer 0.25-0,5 kg per maand aankomen. En een (ver) gevorderder is dat ongeveer 0,2 kg per maand.

o Vet kan geen spier worden. Dus vet omzetten in spiermassa is niet mogelijk. Je kunt wel je vetpercentage verlagen en spiermassa opbouwen.

o Spieren wegen niet zwaarder dan vet! Een gram is een gram uiteraard, maar spierweefsel heeft wel een grotere dichtheid dan vetweefsel. De dichtheid van spiermassa bedraagt gemiddeld 1,06 gram per kubieke cm. De dichtheid van vetmassa bedraagt 0,9 g/cm3. Spieren zijn dus voor hetzelfde volume ongeveer 15% zwaarder.